ที่ดินตาบอดหรือที่ดินที่มีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่หรือต้องข้ามสระ บึง หรือทะเล หรือที่มีความสูงชันมากจนไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะมีสิทธิจะผ่านที่ดินที่ล้อมอยู่ไปสู่ทางสาธารณะได้  ซึ่งสถานที่หรือวิธีการทำทางผ่านนั้นต้องพอสมควรแก่ความจำเป็นโดยคำนึงถึงที่ดินที่ล้อมอยู่ให้เสียหายน้อยที่สุด ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1349

                   ทางจำเป็นเกิดขึ้นโดยอำนาจของกฎหมาย และเป็นทรัพยสิทธิอันเกี่ยวข้องกับอสังหาริมทรัพย์ที่ไม่ต้องจดทะเบียนการได้มาต่อพนักงานเจ้าหน้าที่เป็นสิทธิที่มีอยู่เหนือทรัพย์สินและสามารถใช้ยันแก่บุคคลทั่วไป

                   ทางจำเป็นต้องเลือกให้พอสมควรแก่ความจำเป็นของผู้มีสิทธิจะผ่านกับทั้งให้คำนึงถึงที่ดินที่ล้อมอยู่ให้เสียหายแต่น้อยที่สุดที่จะเป็นได้ ดังนั้นการกำหนดระยะเวลาความกว้าง 3 เมตรหรือ 1.5 วาย่อมเหมาะสม

                   โดยปกติในสังคมปัจจุบันการใช้รถยนต์เป็นสิ่งจำเป็นศาลมักจะให้ทางจำเป็นแบบเป็นทางรถยนต์ได้  แต่หากขณะซื้อที่ดินรู้อยู่แล้วว่าไม่อาจใช้รถผ่านได้ใช้ได้แต่เฉพาะการเดินเข้าออกเท่านั้น  แม้สังคมปัจจุบันรถเป็นสิ่งจำเป็นแต่ผู้ซื้อยอมรับสภาพที่จะไม่ใช้รถโดยต้องฝากรถไว้ที่อื่นจึงไม่อาจได้ทางจำเป็นเพื่อการใช้รถยนต์ได้

                   ทางจำเป็นมิใช่สิทธิที่ติดกับที่ดินที่จะโอนไปพร้อมกับที่ดินด้วย ทางจำเป็นเกิดขึ้นและมีอยู่ตามความจำเป็น  เมื่อไม่มีความจำเป็นที่จะต้องใช้ทางนั้นก็ไม่มีสิทธิขอเปิดทางจำเป็น

                   หลักเกณฑ์ดังกล่าวเป็นหลักของทางจำเป็น  ดังนั้นการฟ้องคดีหรือการต่อสู้คดี หรือการเขียนอุทธรณ์ฏีกาคดีทางจำเป็นต้องอ้างอิงและนำสืบพยานให้เป็นไปตามหลักการดังกล่าว  ซึ่งต้องพิจารณาจากข้อเท็จจริงเป็นกรณีไป  By www.siaminterlegal.com